Du khách men theo một con dốc để đi vào khu phế tích thành Giao Hà từ cổng phía Nam, mới bước vào đầu cổng du khách sẽ thấy một phiến đá xi măng đặt nơi đây, được người hiện đại xây nên “Giao Hà cổ thành”. Ngay cửa ngõ vào thành là 2 khối đất đổ nát nhưng hình dáng của chúng cũng đủ để chúng tôi hình dung đến 2 tháp canh lớn. Vượt qua tháp canh là hình ảnh của một thành phố cổ với dáng vóc của những ngôi nhà, dinh thự, chùa chiền, đền đài… Điều lý thú là toàn bộ nhà cửa tại đây đều được đắp bằng đất vàng. Khi ánh nắng chiều về đã bớt gay gắt, chiếu xuyên trên những khối kiến trúc cổ xưa càng làm nổi bật sự tương phản giữa 2 sắc màu đậm nhạt đầy cổ kính. Chính vẻ đẹp này đã biến Phế tích thành Giao Hà trở thành một trong những địa danh du lịch hàng đầu tại Tân Cương Trung Quốc. Cả một góc trời rực rỡ màu vàng của đất, màu của vùng hoang mạc xa xôi và khắc nghiệt. Đứng tại một góc cổ thành nhìn về phía Bắc là dãy núi Hỏa Diệm sơn màu đỏ tía. Các cạnh quanh khối núi Giao Hà là vách đá thẳng đứng, phía dưới vực là dòng sông, hiện nay chỉ còn là những rãnh nước cạn kiệt. Cảnh vật thật cô quạnh, thê lương mang đậm màu sắc của trời đất thuở hồng hoang. Con đường đi vào khu phế tích rộng rãi và được lát bằng gạch tương đối bằng phẳng, dẫn du khách đi xuyên dọc qua trung tâm của thành cổ, hai bên đường là những vách tường nhà đổ nát đầy bụi. Người dân xưa kia tại đây có thói quen xây nhà nửa ở trên, nửa âm dưới đất theo kiểu nhà-hang, cổng nhà không hướng ra phố chính mà mở thêm nhiều ngỏ hướng ra phố. Đây là lối cấu trúc theo kiểu kinh thành Trường An từ nhà Đường, những con ngõ ngoằn ngoèo, chật hẹp như dẫn du khách lạc vào không gian ảo huyền của một thành phố cổ đại. Chốc lát du khách lại bắt gặp một khối kiến trúc đổ nát với hình thù tương đối lạ mắt, có những lỗ, hốc gợi đến những kiểu khung cửa sổ, cửa ra có hình dáng vô cùng độc đáo. Ngay đoạn ở giữa của con đường chính trong vùng trung tâm cổ thành là một quan thự (chốn quan lại làm việc). Chốn công đường này cũng là một tòa nhà đào âm dưới mặt đất, bước xuống bậc thang sâu chừng hơn 2m du khách đi đến một gian phòng tương đối lớn (đại sảnh), chỗ quan lại xét xử việc công. Nền lát gạch miếng vô cùng cứng và bền được làm bằng chính loại đất tại đây và nung tương đối lâu, hai bên gian phòng có một hành lang tương đối dài nhưng hiện nay đã bị đất đá phủ kín. Hơn 2.000 năm dưới bao lớp đất bụi thời gian, thật khó phân biệt đâu là dấu tích của thời Hán thuộc hay thời Đường. Từ thế kỷ thứ hai trước Công nguyên, Giao Hà đã từng là kinh đô của vương quốc Xa Sư nằm trong sự kiểm soát của Hung Nô. Thời nhà Hán sau khi đánh đuổi Hung Nô và chinh phục những nước Tây Vực, Hán Vũ Đế đã đặt tên “Mậu kỷ hiệu úy”- một chức quan lãnh binh và đặt doanh trại đóng quân tại Giao Hà. Vương quốc Tiền Xa Sư được tồn tại đến giữa thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên, các dấu tích còn lại của thời vương quốc Tiền Xa Sư có thể nhận dạng một cách tương đối rõ ràng có lẽ chỉ còn là những ngôi nhà - hang nằm rải rác tại phía Đông Nam hoặc phía Bắc của thành và ở bên ngoài những ngôi mộ cổ gần những dòng nước ở phía Bắc và phía Tây. Tuy nhiên thời cường thịnh nhất của thành Giao Hà là thuộc vương quốc Cao Xương của dòng tộc họ Cúc (499-640 CN). Giao Hà lúc bấy giờ là thành phố lớn thứ hai tại vương quốc Cao Xương do thái tử trực tiếp nắm giữ binh quyền, nhà Đường cũng đã đặt phủ binh tại đây khi thu phục Tây Vực. Khi đấy phủ binh có thành lập một dịch quán luôn đứng ra lo việc giao dịch kinh doanh với nước ngoài, trạm kiểm tra việc giao thương, nhà khách, xưởng sang xe cộ, kho hàng… và dĩ nhiên là không thể nào thiếu chợ, xưởng chế tạo sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ mà nổi tiếng nhất đó là ngọc và đồ khảm bạc. Rất nhiều những di tích còn tồn tại cho đến ngày nay đều là kiến trúc thời Đường. Nổi bật nhất là ngôi đại tự ở cuối con đường chính phía Bắc, ngôi chùa có quy mô đồ sộ, bao gồm nền móng và 4 vách tường chung quanh. Bên trong khuôn viên còn sót lại dấu tích của một trụ tháp, nền đất của 3 dãy nhà; phía sau tự viện là quần thể rộng có nhiều tháp Phật. Chính giữa là một tháp Phật cực vô cùng lớn cao 10m; với bốn góc mỗi góc có 25 tháp nhỏ tạo thành thế trận hình vuông quanh tháp lớn ở giữa. Trải qua bao cuộc thay đổi tàn phá của thời gian, quần thể tháp Phật chỉ còn 4 khối trụ đất đổ nát nằm xung quanh tháp Phật ở giữa, nằm trơ trọi giữa những nền tháp nhỏ. Một quần thể kiến trúc tháp Phật nguy nga, tráng lệ chỉ còn trong hoài niệm của một số rất ít người dân địa phương qua những câu chuyện kể truyền miệng. Bởi vì đến thế kỷ thứ 9 sau Công nguyên, người Hồi Cốt (tổ tiên của người Duy Ngô Nhĩ sau này) đến cư ngụ và xây dựng lại thành cổ Giao Hà theo kiểu dáng mang màu sắc của Hồi giáo. Đến cuối thế kỷ 13, thành Giao Hà bị bỏ hoang một cách bí ẩn mà đến nay nguyên nhân sự thật ra sao vẫn chưa có câu trả lời chính xác. Ở phía Tây của phế thành người ta khai quật được một di chỉ - nghĩa trang chôn cất hơn 200 quan tài trẻ em. Với những gì tìm được, xem ra giả thuyết Giao Hà bị một trận đại dịch hoành hành, tàn phá có lẽ là thuyết phục hơn cả. Trên đường về du khách sẽ được những người dân địa phương mặc trang phục dân tộc của người Duy Ngô Nhĩ chào mời chụp ảnh lưu niệm. 20 NDT để được chụp bao nhiêu hình tùy thích bên những cô gái xinh như mộng, chi phí xem ra cũng tương đối rẻ đối với những du khách có tính thẩm mỹ. Phế tích Giao Hà với những dấu vết đầy bí ẩn luôn đọng lại trong lòng du khách những ấn tượng khó phai ngay từ vẻ đẹp trong hoang phế, từ bao điều kỳ bí.
0 Comments
Leave a Reply. |
Archives
April 2021
Categories
All
|